Wiki
Το κÏÏιως μÎÏος του tikiwiki είναι το χαÏακτηÏιστικό wiki, το οποίο επιτÏÎπει στους χÏήστες να δημιουÏγήσουν και να εκδώσουν Îνα ουσιαστικά απεÏιόÏιστο αÏιθμό σελίδων ακόμα και αν δεν γνωÏίζουν HTML.Επιφανειακά το Wiki μποÏεί να θεωÏηθεί ως Îνα εξαιÏετικά εÏχÏηστο εÏγαλείο για την Ï€Ïοσθήκη στοιχείων σε Îνα tikiwiki web site - μια εικόνα που όμως υποβαθμίζει την σημασία του wiki.
Ας το θÎσουμε απλά το wiki είναι ίσως το πιο χÏήσιμο εÏγαλείο που δημιουÏγήθηκε για ομαδική εÏγασία και συνεÏγασία στο διαδίκτυο. ΥπάÏχουν διάφοÏα αυτόνομα πακÎτα διακομιστή διαθÎσιμα.Το wiki του tikiwiki είναι το πιο πλοÏσιο σε χαÏακτηÏιστικά τα οποία είναι διαθÎσιμα και επιπλÎον σας δίνει Îνα μεγάλο εÏÏος από Ï€Ïόσθετους Ï„Ïόπους οÏγάνωσης με απώτεÏο σκοπό τη δημιουÏγία μιας εξελισσόμενη βάσης συνεÏγασίας. (που πεÏιλαμβάνει συνομιλίες, άÏθÏα και blogs).
Για να καταλάβετε την οντότητα και τη χÏησιμότητα του wiki του tikiwiki, θα Ï€ÏÎπει να καταλαβαίνετε την απλή (αλλά σημαντική) φιλοσοφία σχεδίασης, που κÏÏβεται κάτω από όλο το λογισμικό του wiki. Για μία καλÏτεÏη ματιά στις πολλÎÏ‚ ικανότητες της εφαÏμογής tikiwiki που βÏίσκονται κÏυμμÎνες στην εφαÏμογή wiki δείτε τα παÏακάτω links.
Κατανοήση του Wiki
Εν συντομία το Wiki είναι Îνα σÏστημα συνεÏγασίας βασισμÎνο σε υπολογιστή το οποίο βασίζεται σε Ï„Ïείς σημαντικÎÏ‚ αÏχÎÏ‚:
- Ευκολία στη χÏήση: Οι χÏήστες δεν χÏειάζονται να μάθουν HTML ή να ασχοληθοÏν με πεÏίπλοκα αÏχεία, με το ανÎβασμα/κατÎβασμα Ï€Ïωτοκόλλων και με ασυμβίβαστα format αÏχείων για να δημιουÏγήσουν και να διατηÏήσουν αÏχεία συνεÏγασίας.
Τυπικά το wiki επιλÏει αυτά τα Ï€Ïοβλήματα χÏησιμοποιώντας τη δική του εÏκολη σÏνταξη (ονομαστή ως Wiki σÏνταξη) και με το να διευκολÏνει τους χÏήστες στη δημιουÏγία και διατήÏηση αÏχείων μÎσω ενός διακομιστή δικτÏου.
- ΕλεÏθεÏη Ï€Ïόσβαση ανάγνωσης/γÏαφής: Εαν ο σκοπός του Wiki είναι μια ανοιχτή συνεÏγασία, τότε κάθε αÏχείο στο Wiki Ï€ÏÎπει να είναι αυτόματα διαθÎσιμο για επεξεÏγασία, και κάτι ακόμα, Ï€ÏÎπει ο καθÎνας να Îχει τη δυνατότητα να επεξεÏγαστεί Îνα ήδη υπάÏχον αÏχείο wiki (ή να δημιουÏγήσει Îνα) χωÏίς να χÏειάζεται να πάÏει οποιαδήποτε μοÏφή άδειας από authors και supervisors.
- Î Ïοσπίπτουσα δομή: Στη φυσική και στη βιολογία, ο ÏŒÏος Ï€Ïοσπίπτουσα δομή χÏησιμοποιείται για να πεÏιγÏάφει σχÎδια που Ï€ÏοκÏπτουν από χαοτικÎÏ‚ διαδικασίες. Στο wiki ο ÏŒÏος αυτός αναφÎÏεται σε δομÎÏ‚ πλοήγησης που οι χÏήστες του wiki ανακαλÏπτουν δεδομÎνα ώστε να Ï€Ïοσδώσουν σχÎδιο και νόημα σε μια συλλογή απο σελίδες wiki.
ΜεÏικοί θα συζητοÏσαν πως τα διαδικτυακά εÏγαλεία συνεÏγασίας θα ÎÏ€Ïεπε να ήταν πιο εÏκολα στη χÏήση, αλλα η δεÏτεÏη από τις δÏο αÏχÎÏ‚ "Ανοιχτή Ανάγνωσης/ΓÏαφής Î Ïόσβαση" ακοÏγεται Ï„Ïομακτική για τους πεÏισσότεÏους ανθÏώπους. Αλλά μην φοβηθήτε ακόμα. Στο tikiwiki (και στα πεÏισσότεÏα πακÎτα wiki) δεν χÏειάζεται να ανοίξετε όλες τις σελίδες σας στο διαδίκτυο. ΜποÏείτε:
- ΧÏησιμοποίηση ΠεÏιοÏισμών: ΠεÏιοÏίστε την επεξεÏγασία των σελίδων στους εγγεγÏαμμÎνους χÏήστες ή καθοÏίστε ομάδες χÏηστών ή απαγοÏεÏστε την επεξεÏγασία ολόκληÏων των σελίδων αν το επιθυμείτε.
- ΚλειδωμÎνς Σελίδες: Κάθε μεμονομÎνη σελίδα Wiki μποÏεί να κλειδωθεί από τον administrator του site ή τον author της σελίδας Îτσι ώστε το πεÏιεχόμενο της να μην μποÏεί να υποκλαπεί.
- Έλεγχος Σημαντικών Σελίδων: ΜποÏείτε να ελÎγχετε μια σελίδα, που σημαίνει πως μποÏείτε να ειδοποιείτε για οποιαδήποτε αλλαγή γίνει.
- Αποκατάσταση από ΙστοÏικό Σελιδων: Αν κάποιος μπεÏδÎψει μια σελίδα, μην ανησυχείτε. Το tikiwiki ( όπως και τα πεÏισσότεÏα πακÎτα wiki) κÏατοÏν Îνα λεπτομεÏÎÏ‚ ιστοÏικό, όλων των αλλαγών που Îγιναν στη δεδομÎνη σελίδα. Î ÏοηγοÏμενες εκδόσεις μποÏοÏν να αποκατασταθοÏν γÏήγοÏα - τυπικά σε λιγότεÏο από Îνα λεπτό - χωÏίς να χÏειαστεί να φτιάξετε backup αÏχεία.
Μην αφήσετε την φιλοσοφία της ανοικτής Ï€Ïόσβασης ανάγνωσης/γÏαφής να σας φοβίσει. Σε όλο τον κόσμο οι κυÏίαÏχες εταιÏίες και τα πανεπιστήμια χÏησιμοποιοÏν το λογισμικό Wiki για να βοηθήσουν το βασισμÎνο στην ομάδα "γÏάψιμο συνεÏγασίας", και να αναφÎÏουν την επιτυχή κατάληξη μετά. Για να βεβαιωθοÏν οι authors χÏειάζεται να ξÎÏουν που ακÏιβώς βÏίσκονται Îτσι και αλλιώς κάποιοι μποÏεί να κάνουν αλλάγες σε μια "Ï…Ï€ÎÏοχη σελίδα" που μόλις δημιουÏγήσαν (βεβαιώς ο author μποÏεί να πάει πίσω και να αναιÏÎσει τις αλλαγÎÏ‚, αλλά θα ήταν Ï€ÏοτιμότεÏο να αναθεωÏηθεί η σελίδα για να δείξει οτι υπάÏχουν διαφοÏετικÎÏ‚ απόψεις. Για να αποφευχθοÏν εγωκεντÏικÎÏ‚ λογομαχίες, οι administratorw του TikiWiki χÏειάζεται να εξηγήσουν την φιλοσοφία του Wiki στα μÎλη της ομάδας τους.
- ΙστοÏική αναφοÏά: Ο ÏŒÏος Wiki είναι συνοπτική αναφοÏά του Wiki - Wiki που σημαίνει γÏήγοÏα στη γλώσσα της Χαβάης. Το Ï€Ïώτο Wiki δημιουÏγήθηκε απο τον Ward Cunnigham, Îναν Ï€ÏογÏαμματιστή από το Portland το 1995. Το μεγαλÏτεÏο Wiki είναι το Wikipedia που Ï„ÏŽÏα πεÏιÎχει πεÏισσότεÏα από 300000 δημόσιες καταχωÏήσεις.
Î Ïοεπισκόπηση ΧαÏακτηÏιστικών
Το Wiki του Tikiwiki επιτÏÎπει στους χÏήστες γνωστοÏÏ‚ ως administrators να δημιουÏγήσουν εικονικÎÏ‚ απεÏιόÏιστες, δικτυακά Ï€Ïοσβάσιμες σελίδες χωÏίς την χÏήση HTML ή πεÏίπλοκων αÏχείων Ï€Ïωτοκόλλων. Δεν Îχει σημασία ποιός αÏχικά δημιοÏÏγησε μια σελίδα Wiki, είναι σχεδόν αμÎσως Ï€Ïοσιτή για επεξεÏγασία, δίνοντας τη δυνατότητα αυτη στον χÏήστη εφόσον διαθÎτει την κατάλληλη άδεια και η σελίδα δεν είναι κλειδωμÎνη.
Όταν μια σελίδα Wiki είναι ανοιχτή για επεξεÏγασία, οι authors μποÏοÏν να χÏησιμοποιήσουν την Wiki σÏνταξη που πειλαμβάνει Îνα σÏνολο κωδικών που σχεδιάστηκε για μÎγιστη ευκολία χÏήσης. Αν Îχουν τις απαιτοÏμενες άδειες, μποÏοÏν να χÏησιμοποιήσουν HTML. Ακόμα αν δεν χÏησιμοποιήσουν καμία από τις μοÏφοποιήσεις, η αποθηκευμÎνη σελίδα θα δείχνει λίγο Ï€Î¿Î»Ï ÏŒÏ€Ï‰Ï‚ τη Ï€ÏοσδιόÏισε ο administrator. Το Tikiwiki αναπαÏάγει τις επιστÏοφÎÏ‚ μεταφοÏάς και τις κενÎÏ‚ γÏαμμÎÏ‚ όπως δείχνουν στην πεÏιοχή κειμÎνου του χώÏου εισαγωγής. Î ÏοαιÏετικά οι Wiki σελίδες μποÏοÏν να πεÏιλαμβάνουν γÏαφικά και οι χÏήστες (με τις απαÏαίτητες άδειες) μποÏοÏν να συνδÎσουν αÏχεία οποιαδήποτε Ï„Ïπου. Οι χÏήστες μποÏοÏν να συμπεÏιλάβουν Ï„Ïείς Ï„Ïπους συνδÎσεων στις Wiki σελίδες.
α. ΣυνδÎσεις με άλλες Wiki σελίδες μÎσα στο ίδιο Tikiwiki site.
β. ΣυνδÎσεις σε εξωτεÏικά Wiki's
γ. Web συνδÎσεις
Οι χÏήστες μποÏοÏν επίσης να σÏÏουν από Îνα μεγάλο κατάλογο ανάπτυξης Wiki-plugin που παÏÎχει ποικίλες βελτιώσεις, (ΣυμπεÏιλαμβανομÎνου διάσπαση σελίδων, Îνας Jabber Client, αυτόματα πεÏιλαμβανόμενο αÏθÏωτό κείμενο και πολλά ακόμα). ΜποÏοÏν επίσης να κατηγοÏοποιήσουν σελίδες χÏησιμοποιώντας το Categories εάν αυτό είναι διαθÎσιμο και Ï€ÏοηγοÏμενα δημιουÏγήθηκε από τον administrator του site.
Όταν μια αποθηκευμÎνη σελίδα επιδεικνÏεται, οι χÏήστες (υποθÎτωντας πως Îχουν την κατάλληλη άδεια) μποÏοÏν να αποθηκεÏσουν τη σελίδα στο δικό τους τοπικό σÏστημα, να εξάγουν τη σελίδα σε PDF μοÏφή, να δοÏν την σελίδα με μοÏφοποιήση ικανή για εκτÏπωση ή να σώσουν τη σελίδα στο δικό τους MyTiki σημειωματάÏιο. ΜποÏοÏν ακόμα να παÏακολουθήσουν την σελίδα που σημαίνει πως θα λάβουν Îνα mail αν γίνει οποιαδήποτε αλλάγη στη σελίδα. ΜποÏοÏν να δοÏν το ιστοÏικό της σελίδας, συμπεÏιλαμβανομÎνου παλαιότεÏες εκδόσεις της σελίδας και τις διαφοÏÎÏ‚ με τις υπάÏχουσες εκδόσεις. ΜποÏοÏν ακόμα να δοÏν μια αυτόματα παÏαγώμενη λίστα με παÏόμοιες σελίδες που πεÏιλαμβάνουν συνδÎσεις με τη συγκεκÏιμÎνη σελίδα.
To learn how to create wiki pages and use wiki syntax, go to Using Wiki Pages
To Administer the wiki system, go to Wiki Config
To see the developer details, go to Wiki Details
- Wikipedia
http://wikipedia.org - Wiki entry at Wikipedia
http://en2.wikipedia.org/wiki/Wiki - Wiki Design Principles
http://c2.com/cgi/wiki?WikiDesignPrinciples - Wiki RFC
http://tikiwiki.org/RFCWiki